Stilte, aandacht voor Indonesië, kransen, voordrachten, en…vertraging?
Gisteren was het 4 mei, en vond dus de jaarlijkse herdenking bij het Nationaal Monument op de Dam plaats. Onder andere koning Willem-Alexander en koningin Máxima legden een krans, en heel Nederland stond om 20.00 twee minuten stil bij slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Of in elk geval: bijna heel Nederland. In Groningen was er namelijk enige vertraging bij de herdenking.
Dodenherdenking 2022 met publiek
Een belangrijk verschil met de afgelopen twee jaren, was dat er bij deze herdenking weer publiek welkom was. Zo stond de Dam vol met mensen die de ceremonie wilden bijwonen. Ook vanuit huis was er weer veel aandacht voor de herdenking. Meer dan 2,4 miljoen kijkers stemden af op NPO1, waar de herdenking vanaf de Dam live werd uitgezonden. Op RTL 4 was bovendien de herdenking op de Waaldorpervlakte te zien. Hier keken 721.000 mensen naar.
Indonesische slachtoffers
Bovendien was de tekst van het zogeheten ‘memorandum’ dit jaar licht aangepast. Dit is de officiële tekst waarin staat wie worden herdacht. Daar staat nu ook een rechtstreekse verwijzing in naar de koloniale oorlog in Indonesië:
“Tijdens de Nationale Herdenking herdenken wij allen – burgers en militairen – die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord; zowel tijdens de Tweede Wereldoorlog en de koloniale oorlog in Indonesië als in oorlogssituaties en bij vredesoperaties daarna.”
“Nederland voerde hierna een oorlog in een poging de controle over de voormalige kolonie terug te krijgen. We herdenken alle Nederlandse en Indonesische slachtoffers die hier vielen”, laat de organisatie weten. Een woordvoerder van het Comité 4 en 5 Mei vertelt aan NU.nl: “Het stilstaan bij de slachtoffers van de onafhankelijkheidsoorlog is in lijn met de eerder gemaakte excuses van koning Willem-Alexander en premier Rutte.”
Vertraging in Groningen
Hoewel de herdenking op de Dam zonder problemen of bijzonderheden verliep, was dit elders in het land niet het geval. Op veel plekken in Nederland werden namelijk ook lokale herdenkingen georganiseerd, waar het om 20.00 uur twee minuten stil was. In de stad Groningen verliep dit echter anders. Hier liep de herdenking vertraging op, en vonden de twee minuten stilte pas om 20.03 uur plaats. De oorzaak hiervan was dat de klokkenluiders waarschijnlijk het verkeerde draaiboek hadden, en daardoor te lang de klokken luidden. Voorzitter van de Stichting 4 Mei Herdenking Groningen, Niko Beets, vertelde hierover aan RTV Noord: “Dit is echt heel vervelend, dit hoop je niet mee te maken. Ik zat mezelf te verbijten toen de klokken niet stopten. Toen ben ik heel snel gaan nadenken wat te doen en heb ik besloten het programma gewoon af te maken. Dit is natuurlijk wel een kleine smet op de herdenking. We gaan onderzoeken wat er precies is misgegaan.”
Lees ook: Bevrijdingsmonument in Leiden beklad, één dag voor de dodenherdenking