Dienstplicht, opkomstplicht… Hoe zat het ook alweer?
Nu premier Rutte het heeft over ‘militaire bewegingen’ in Nederland in reactie op Oekraïne, rijzen er veel vragen. Nu het conflict steeds verder escaleert, kan het zijn dat Nederlandse militairen ingezet gaan worden als onderdeel van NAVO-plannen. Maar betekent dit dan ook dat we weer te maken gaan krijgen met een actieve dienstplicht of opkomstplicht? De Telegraaf heeft het uitgezocht.
Ministerie platgebeld
De Telegraaf schrijft dat via Google te zien is dat steeds meer Nederlanders zoeken naar het woord ‘dienstplicht’. Ook laat de krant weten dat de afgelopen dagen veel naar het Haagse ministerie van Defensie is gebeld. Bezorgde Nederlanders willen weten wat hen staat te wachten mocht de Russische inval in Oekraïne verder escaleren.
Dienstplicht of opkomstplicht?
Mocht je het niet precies meer weten, een kleine opfriscursus: het is zo dat sinds 1997 de opkomstplicht is opgeschort. Word je 17 jaar oud? Dan krijg je nog wel een brief over de inschrijving van de dienstplicht. Tot 2020 gold dat alleen voor jongens, maar ook meisjes krijgen die brief tegenwoordig. Die opkomstplicht is echter iets anders dan de dienstplicht zélf. Op de site van Defensie staat te lezen dat de dienstplicht in Nederland altijd heeft bestaan. “Alleen de opkomstplicht voor dienstplicht is voor onbepaalde tijd uitgesteld. Daarom roept Defensie dienstplichtige mannen en vrouwen tussen de 17 en 45 jaar niet meer op. Zij ontvangen op 17-jarige leeftijd wel een brief waarin staat dat ze zijn ingeschreven voor de dienstplicht. Alleen in heel uitzonderlijke situaties kunnen de regering en het parlement besluiten om de opkomstplicht weer te activeren.” Maar in de praktijk blijkt dus dat de woorden opkomstplicht en dienstplicht veel door elkaar gebruikt worden.
Opkomstplicht weer actief?
Een woordvoerder van Defensie laat in elk geval aan De Telegraaf weten dat het zo’n vaart niet zal lopen. “Nederland heeft een beroepsleger dat in staat is om in NAVO-verband grondgebied te verdedigen. Mocht het zo zijn dat we weer in een situatie als die van de Koude Oorlog terechtkomen, dan ben je vele jaren kwijt aan voorbereidingen om de dienstplicht weer in te voeren.” Met alleen een stel dienstplichtigen ben je er immers nog niet: zij moeten ook klaargestoomd worden voor inzet in conflicten. Dat zou veel tijd kosten om materieel, gebouw en instructeurs klaar te stomen voor tienduizenden of honderdduizend nieuwe soldaten. “Kijk, we weten niet hoe de situatie over tien of twintig jaar is. Daarom bestaat de dienstplichtwet inderdaad nog, puur voor de zekerheid. Maar op dit moment is er geen reden om de opkomstplicht in te voeren”, stelt Defensie. Duidelijk!
Lees ook: Wat betekent de Russische inval in Oekraïne voor Nederland?
Bron: Telegraaf | Beeld: Pro Shots