Hoe komt het dat we elkaar na-gapen?
Je kent het vast: wanneer je iemand ziet gapen, doe je diegene automatisch na. Klopt het echt dat gapen besmettelijk is, en hoe komt dat dan? Wij zochten het uit.
Verschillende theorieën
Gemiddeld gapen we zes tot 23 keer per dag, en dat doen we al sinds we in de baarmoeder zaten. Wanneer we gapen gaat onze mond open, spannen de spieren rondom de kaak zich aan en schiet onze hartslag en bloeddruk omhoog. Op de vraag waarom we dat doen, is nog steeds niet één sluitend antwoord. Er wordt al jaren onderzoek gedaan naar de functie ervan en uit die onderzoeken zijn ook behoorlijk wat theorieën gekomen. Waar de ene wetenschapper zegt dat het te maken heeft met het bestrijden van ziekteverwekkers uit onze keel, beweert de ander dat we gapen om sociale spanning te verminderen.
Temperatuur
De nieuwste theorie zegt dat we gapen om de optimale temperatuur voor onze hersenen te bereiken. Door te geeuwen, voorkomen we oververhitting. Dit is onderzocht door middel van warmtecamera’s. Deelnemers die bij het experiment een ijscompres tegen hun hoofd hielden, gaapten niet tot nauwelijks – zélfs niet wanneer ze andere mensen wel zagen gapen.
Na-gapen
In het dagelijks leven merken we juist wel dat we gapende mensen nadoen. Ook daarvoor ontbreekt een definitieve verklaring. De meeste wetenschappers denken dat het te maken heeft met spiegelneuronen: zenuwcellen in onze hersenen die maken dat we andermans gedrag nabootsen. Uit onderzoek blijkt dat we nog sneller ‘na-gapen’ bij iemand waar we veel mee optrekken. Een theorie is dan ook dat het te maken zou hebben met ons inlevingsvermogen. Het feit dat mensen met psychopathische trekken minder snel gapen wanneer iemand anders gaapt, ondersteunt die gedachte.
Sommige onderzoekers denken dat geeuwen een praktisch doel heeft, namelijk het alert maken van soortgenoten van een situatie. Welke theorie nu écht klopt, durven we nog niet te zeggen. Wellicht komen we daar nog achter!
Lees ook: Huh? Volgens onderzoek is kop of munt niet zo eerlijk als we denken
Bron: NPO 3 | Beeld: Adobe Stock